Co to jest katar – co wiemy o nieżycie nosa

Nieżyt nosa, czyli katar, wywoływany jest przez mikroby rozprzestrzeniające się drogą kropelkową. Często towarzyszy mu pieczenie spojówek, kichanie, kaszel, uczucie drapania w gardle i chrypka. Katar wirusowy jest jasny i płynny, a bakteryjny gęsty i żółtawy.
Zwykle wystarczy pić dużo płynów i nie przemęczać się, a nieżyt nosa sam mija mniej więcej po tygodniu. Jeśli jednak utrzymuje się dłużej, może mieć inne przyczyny i wymagać specjalnego leczenia.

Przyczyny problemów z drożnością nosa
Wnętrze nosa pokrywa błona śluzowa, czyli delikatne rzęski przepychające powietrze w głąb dróg oddechowych. Jej gruczoły produkują płyn nawilżający, ogrzewający, oczyszczający i pomagający przepływać powietrzu. Bez tej wyściółki wystąpiłyby tak ogromne opory powietrza, że mielibyśmy uczucie stale zatkanego nosa. Ponadto śluzówka neutralizuje wirusy i bakterie, które stale próbują atakować organizm. Jednak w pewnych sytuacjach jej funkcjonowanie może ulec upośledzeniu. Wtedy mikroby łatwo wnikają do organizmu i wywołują przeziębienie lub grypę. Owe sytuacje, które są za to odpowiedzialne, to osłabienie odporności spowodowane wychłodzeniem organizmu, przemęczeniem fizycznym i psychicznym, przepracowaniem, stresem czy złym sposobem odżywiania się. Do zakażenia wirusem lub bakterią może dojść w momencie kichnięcia lub kaszlnięcia, a nawet podczas zwykłej rozmowy.
Objawy infekcji
Katar jest bezpośrednią przyczyną niekorzystnych zmian w śluzówce nosa. Wydzielina powstająca w czasie kataru może mieć różne zabarwienie w zależności od przyczyny jej powstania. W infekcji wirusowej jest rzadka i przezroczysta, natomiast lepka, gęsta i żółtawa wskazuje na infekcję bakteryjną. Zielona lub brunatna może być wynikiem zapalenia zatok, a gdy w wydzielinie pojawia się krew, może to wskazywać na poważniejsze choroby układu oddechowego, na przykład gruźlicę. Płynne wycieki z nosa, czyli katar sienny – objawy uczulenia powstające jako efekt kontaktu z alergenem, na przykład pyłkami roślin – są podobne do tych wywoływanych przez wirusy.

Nieżyt nosa spowodowany przez mikroby ma krótki okres wylęgania – od kontaktu z wirusem lub bakterią do wystąpienia pierwszych symptomów dolegliwości mija od 48 do 72 godzin. Nieżytowi nosa, również temu alergicznemu, często towarzyszy osłabienie, podwyższona temperatura, bóle głowy, bóle kostno-stawowe i ogólnie złe samopoczucie. Bywa, że występuje też kichanie, drapanie w gardle, twarz jest obrzęknięta, oczy łzawią i pieką, zmniejsza się apetyt, a w okolicach zatok przynosowych i czołowych pojawia się uczucie ucisku lub bólu.
Łagodzenie nieżytu nosa
Nie ma leków, które walczyłyby wyłącznie z katarem. Jego leczenie jest objawowe i polega głównie na zmniejszaniu skutków. Do sposobów na łagodzenie nieżytu nosa należą aerozole do nosa, inhalacje olejkami eterycznymi, kąpiele parowe z rumiankiem lub szałwią, zażywanie tabletek z witaminą C, rutyną i wapniem, smarowanie skóry wokół nosa tłustym balsamem.