Choroba wieńcowa serca to schorzenie, polegające na niedokrwieniu mięśnia sercowego, spowodowanym zmianami w tętnicach wieńcowych, odpowiedzialnych za dostarczanie krwi do serca. Najczęstszą bezpośrednią przyczyną choroby niedokrwiennej jest zwężenie tętnic, które następuje na skutek odkładania się w nich tzw. blaszki miażdżycowej (1). Jakie więc są główne czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca? Podpowiadamy!
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w zdecydowanej większości krajów rozwiniętych. Tylko w 2000 r. spowodowały one 40% przypadków śmierci wśród mężczyzn oraz 53% wśród kobiet. Według danych WHO, w Polsce ryzyko przedwczesnych zgonów spowodowanych schorzeniami sercowo-naczyniowymi wśród osób pomiędzy 25. a 64. rokiem życia było w 2003 r. około 2,5-krotnie wyższe niż w innych krajach Unii Europejskiej. Powodem takiego stanu rzeczy były m.in. mocno rozpowszechnione czynniki ryzyka chorób układu krążenia. (2)
Czym są czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca?
Mianem czynników ryzyka choroby wieńcowej określa się indywidualne cechy oraz elementy stylu życia, które mogą zwiększać ryzyko jej wystąpienia. Co do zasady, czynniki ryzyka dzieli się na:
- niemodyfikowalne – czyli takie, na które dana osoba nie ma wpływu (płeć, wiek, predyspozycje genetyczne),
- modyfikowalne – takie, które można ograniczyć poprzez zmianę stylu życia lub stosowanie środków farmakologicznych (3).
Choroba wieńcowa serca – kategorie czynników ryzyka
Zgodnie z zaproponowaną w 1998 r. przez American Heart Asssociation klasyfikacją, czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca dzieli się na następujące kategorie:
- główne czynniki przyczynowe:
– palenie papierosów,
– nadciśnienie tętnicze,
– podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL,
– cukrzyca,
– niskie stężenie cholesterolu frakcji HDL,
- czynniki warunkowe:
– podwyższone stężenie trójglicerydów,
– małe gęste cząsteczki LDL,
– nieprawidłowe stężenie lipoproteiny,
– nieprawidłowe stężenie homocysteiny,
– nieprawidłowe stężenia czynników krzepnięcia,
- czynniki usposabiające:
– otyłość,
– brak aktywności fizycznej,
– płeć męska,
– przedwczesna choroba niedokrwienna serca w wywiadzie rodzinnym,
– czynniki socjoekonomiczne, etniczne i behawioralne,
– insulinooporność (4).
Podczas 53. Zgromadzenia Ogólnego WHO w 2000 r. kraje członkowskie przyjęły rezolucję, w której stwierdzono, że skoro niektórych czynników ryzyka chorób układu krążenia nie można modyfikować, należy położyć nacisk na monitorowanie i kontrolę tych modyfikowalnych, takich jak palenie papierosów, nadciśnienie czy brak aktywności fizycznej. Mają one bowiem największy wpływ na występowanie choroby wieńcowej oraz umieralność, ich modyfikacja jest możliwa przez efektywną prewencję, a ich pomiary można uzyskać przy zachowaniu standardów etycznych. (5)
Przypisy:
- Kopeć G. Co to jest choroba wieńcowa? http://chorobawiencowa.mp.pl/informacje/definicje/62029,co-to-jest-choroba-wiencowa Data dostępu: 02.04.2017 r.
- Sulicka J, Fornal M, Gryglewska B. et.al Wybrane czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej. Nadciśnienie tętnicze 2006; 10(5):370.
- Kopeć G. Czynniki ryzyka choroby wieńcowej. http://chorobawiencowa.mp.pl/zapobieganie/62066,czynniki-ryzyka-choroby-wiencowej Data dostępu 02.04.2017 r.
- Bugajska J, Jędryka-Góral A, Konarska M. Występowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca a praca zawodowa. Bezpieczeństwo pracy 2006; 4:15.
- Broda G, Rywik S. Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia ludności – projekt WOBASZ. Zdefiniowanie problemu oraz cele badania. Kardiologia Polska 2005; 63(6):3.
