Wielkanocny Zając pojawia się na kartkach i ozdobach świątecznych. Można go spotkać wszędzie tam, gdzie mówi się o Wielkanocy. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli świątecznych zaraz po baranku, kurczętach i pisankach. Skąd się jednak wziął w świątecznej tradycji?
Historia Zająca
Właściwie to bardzo trudno znaleźć dokładne informacje dlaczego zając stał się symbolem wielkanocnym. Wszelkie przypuszczenia związane z jego historią sprowadzają się do cechy, która z pewnością wielkanocną nie jest – a mianowicie do płodności. Zając uznawany jest za bardzo płodne zwierzę i już setki lat temu wspomagał ludzi w działaniach zmierzających do posiadania potomstwa. Zgodnie z tradycją mięso zająca było jednym z najlepszych afrodyzjaków, a zjedzenie macicy tego zwierzęcia miało uzdrawiać z niepłodności. W większości kultur dziecko i płodność to coś dobrego, więc zając stał się też symbolem dobrobytu.
Połączenie zająca ze świętami wielkanocnymi nie jest dokładnie poznane. Choć symbolika odradzania się, życia i płodności pojawia się często w świątecznych tradycjach, to zając nijak tam nie pasuje. Badacze kultury przypuszczają, że zwierzę to zostało przypisane do Wielkiej Nocy z jednego z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest fakt, że czas, gdy zające zaczynają się pojawiać na polach zbiega się z wiosennymi świętami. To tłumaczenie pochodzi z tradycji germańskiej. Drugim wytłumaczeniem, pochodzącym z kultury anglosaskiej jest fakt, że tuż po świętach zaczyna się tam okres polowań na te zwierzęta.
Zajączek przynoszący prezenty
Jeszcze na początku XX wieku zajączek przynosił upominki jedynie dzieciom na Śląsku i w Wielkopolsce. Wiąże się to z faktem, iż tradycja podarków wielkanocnych pochodzi z Niemiec i objęła ziemie znajdujące się pod zaborem niemieckim. Z czasem rozprzestrzeniła się ona i dziś zajączek obdarowuje dzieci na terenie całego kraju.
Kiedy i jak zajączek przynosi świąteczne podarki?
O ile tradycja związana z podarunkami otrzymywanym w okresie świat Bożego Narodzenia jest w Polsce jasna i klarowna, o tyle upominki przynoszone przez Zajączka nastręczają sporo kłopotów. W zależności od regionu dzieci otrzymują je w Wielki Czwartek rano lub w niedzielę wielkanocną. Różnice można też zauważyć jeśli chodzi o sposób otrzymywania podarków. W niektórych domach Zając wrzuca upominki do koszyczków przygotowanych przez dzieci. W innych maluchy przygotowują dla zająca gniazdka wyściełane bibułą lub siankiem. W domach, gdzie zajączek przychodzi w Niedzielę Wielkanocną zazwyczaj upominki są chowane w różnych zakamarkach domu lub ogrodu, a zadaniem dzieci jest ich odszukanie.
Tradycyjne upominki od Zająca
Zgodnie z tradycją Wielkanocny Zając nie jest tak szczodry jak Mikołaj czy Gwiazdor. To małe zwierzątko przynosi dzieciom przede wszystkim świąteczne słodycze. Można wśród nich znaleźć czekoladowe zajączki, pisanki czy cukierki. Czasami dodatkiem jest jakiś drobiazg np. małe jajko na wodę, które można wykorzystać podczas zabawy w Lany Poniedziałek.
