Nadciśnienie tętnicze to jedno z najczęściej spotykanych obecnie schorzeń. Jest o tyle niebezpieczne, że może nie dawać charakterystycznych objawów, nie sprawia bólu i nie utrudnia codziennego życia, a jednak może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym zagrożenia życia. Dlatego warto wiedzieć, jak obniżyć ciśnienie krwi.
Coraz więcej osób, zarówno w skali światowej, jak i krajowej, cierpi na nadciśnienie tętnicze. W Polsce z nadciśnieniem boryka się przynajmniej 10,5 mln osób. Nadciśnienie jest pierwotną przyczyną wielu chorób, w tym schorzeń nerek, udaru mózgu, zawału serca. Kiedy dolegliwość ta występuje, wysokiemu ciśnieniu krwi stale poddawane są naczynia krwionośne, w tym również przechodzące przez narządy takie jak mózg czy nerki. Co gorsza, zwykle nadciśnienie jest podstępne, powoli wyniszcza narządy, rozwija się latami i niezauważone prowadzi do poważnych konsekwencji. Można temu jednak zapobiec – i nie jest to takie trudne.
Ciśnienie krwi – definicja
Ciśnienie tętnicze krwi to siła nacisku, jaką płynąca przez tętnice krew wywiera na ich ścianki. Na wysokość tego parametru ma wpływ przede wszystkim siła, z jaką skurcze mięśnia sercowego wyrzucają z niego porcję krwi, która następnie wpływa do naczyń krwionośnych i wraz z transportowanym tlenem jest rozprowadzana po organizmie. Poza tym ciśnienie regulują do pewnego stopnia same tętnice. Ich sprężyste ścianki są jak bufory, które przyjmują siłę uderzenia krwi wyrzuconej z serca, po czym oddają ją w momencie rozkurczu, dzięki czemu ciśnienie nie spada do zera. Nawet drobniejsze naczynia krwionośne mają wpływ na ciśnienie, regulując wielkość przepływu krwi przez narządy ciała.
Wysokość ciśnienia tętniczego nie jest wartością stałą. Oscyluje nieustannie pomiędzy wartością maksymalną, czyli ciśnieniem skurczowym (gdy do naczyń krwionośnych wyrzucana jest kolejna porcja krwi) a minimalną, czyli ciśnieniem rozkurczowym. Odpowiednie ciśnienie krwi warunkuje prawidłowy jej przepływ i umożliwia zaopatrzenie wszystkich narządów ciała w tlen i składniki odżywcze.
Prawidłowe ciśnienie krwi
Optymalna wartość ciśnienia tętniczego krwi to 120/80 mmHg, gdzie pierwsza liczba oznacza ciśnienie skurczowe, a druga – rozkurczowe. O nadciśnieniu możemy mówić, gdy wartości te przekraczają 140/90 mmHg.
Klasyfikacja ciśnienia tętniczego dopuszcza kategorię zwaną „ciśnieniem prawidłowym wysokim”, którego wartość mieści się w przedziale 130–139 mmHg (ciśnienie skurczowe) i 85–89 mmHg (ciśnienie rozkurczowe). Nie jest to stan chorobowy i nie trzeba go leczyć farmakologicznie. Zaleca się natomiast osobom o takim ciśnieniu wykonywanie regularnych pomiarów ciśnienia, a także ocenę i ewentualną modyfikację stylu życia (diety, poziomu aktywności fizycznej, przyjmowanych używek itp.). Wykazano bowiem, że z ciśnienia prawidłowego wysokiego często rozwija się nadciśnienie. W nomenklaturze amerykańskiej ciśnienie prawidłowe wysokie określane jest z tego powodu mianem stanu przednadciśnieniowego.
Należy zaznaczyć, że nie mówimy tu o tymczasowym podniesieniu się ciśnienia krwi na skutek takich czynników jak choroba, gorączka czy stres. U osoby zdrowej po ustąpieniu danego czynnika parametry ciśnienia wracają do normy.
Jak obniżyć ciśnienie?
Nadciśnienie tętnicze można skutecznie leczyć. Jeśli mamy do czynienia z ciśnieniem wysokim, wystarczy zwykle wdrożenie zmian w stylu życia, które eliminują czynniki niekorzystnie wpływające na jego wielkość. Wysokie ciśnienie jest charakterystyczne dla wielu osób otyłych, palących papierosy, nadużywających alkoholu, niedbających o zdrową dietę (np. spożywających pokarmy tłuste, bogate w produkty wysoko przetworzone, tłuszcze nasycone i trans). Niestety nie zawsze wysokie ciśnienie ma konkretną, łatwą do ustalenia przyczynę. Często skłonność do niego jest wrodzona (nadciśnienie pierwotne). Nie oznacza to jednak, że nie da się go wyregulować.
Nadciśnienie można leczyć farmakologicznie. Istnieje duży wybór leków z pięciu grup, o potwierdzonej skuteczności. Bardzo istotne jest jednak właściwe dobranie leku i jego dawki do pacjenta przez lekarza kardiologa.
Nie zawsze również farmakologiczne leczenie nadciśnienia jest konieczne. Wiele zależy od dwóch podstawowych czynników: ogólnego ryzyka sercowo-naczyniowego oraz od wyjściowej wartości ciśnienia. Pacjent obarczony wysokim ryzykiem wystąpienia zawału serca czy udaru mózgu powinien rozpocząć leczenie farmakologiczne natychmiast. Do takich pacjentów należą osoby cierpiące już na choroby serca czy nerek. Leczenie farmakologiczne jest również wskazane przy bardzo wysokich wartościach ciśnienia, np. 180 mmHg przy ciśnieniu skurczowym czy 110 mmHg przy rozkurczowym. Każda terapia dobierana jest indywidualnie do pacjenta.
Leczenie niefarmakologiczne obejmuje zmianę diety i ogólnie stylu życia (zrezygnowanie z alkoholu, papierosów), wykonywanie określonych ćwiczeń fizycznych, redukcję masy ciała, a czasem też wsparcie preparatami ziołowymi. Do najpopularniejszych ziół wzmacniających mięsień sercowy i pomagających obniżyć ciśnienie, a także działających rozluźniająco i rozkurczowo należy głóg. Podobne właściwości wykazują preparaty z jemioły, czosnek, a także liście rozmarynu czy ziele ruty. Na stronie https://optymalnewybory.pl/jak-obnizyc-cisnienie-krwi-bez-lekow/ można się dowiedzieć, jak jeszcze obniżać ciśnienie bez wdrażania farmakoterapii.
Dieta na obniżenie ciśnienia
Nie można skutecznie leczyć nadciśnienia bez zastosowania odpowiedniej diety. Powinny ją przemyśleć także osoby niecierpiące na nadciśnienie, ale u których może ono potencjalnie wystąpić.
Podstawowe zalecenia dietetyczne dla osób z wysokim ciśnieniem wyglądają następująco:
- obniżenie spożycia soli,
- obniżenie spożycia tłuszczów, zwłaszcza nasyconych i trans,
- zwiększenie spożycia warzyw i owoców,
- w przypadku osób otyłych – redukcja masy ciała, a więc zmniejszenie podaży kalorii,
- ograniczenie spożycia alkoholu,
- spożywanie produktów bogatych w potas i ewentualna suplementacja potasu pod kontrolą lekarza, po uprzednim zbadaniu jego poziomu w organizmie,
- spożywanie tłuszczów jedno- i wielonienasyconych: oliwy z oliwek, tłustych ryb, oleju rzepakowego, orzechów i olejów pozyskiwanych z orzechów.
Dowiedziono, że dieta śródziemnomorska, jako że jest oparta przed wszystkim na warzywach, owocach, rybach, owocach morza, bogata w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, przyczynia się do obniżenia ciśnienia skurczowego o wartość od 5,9 mmHg do 7,1 mmHg oraz obniża ryzyko sercowo-naczyniowe.
Optima Cardio – margaryna, która obniża poziom cholesterolu
Wspomniane oleje roślinne, które wykazują pozytywne działanie na układ krążenia, zawierają m.in. sterole. Związki te, z których zbudowane są błony strukturalne roślin, spożywane w odpowiedniej ilości zmniejszają ryzyko zachorowania na miażdżycę, cukrzycę czy nadciśnienie. Pomagają obniżyć we krwi poziom „złego” cholesterolu, który odpowiada na wiele schorzeń układu krążenia. Ze względu na tak istotny wpływ na organizm, a także konieczność odpowiednio wysokiej podaży steroli, aby spełniły swoje zadanie (2–3 g dziennie), związki te dodaje się do niektórych produktów spożywczych, przede wszystkim do margaryn takich jak Optima Cardio, ale także do jogurtów i mleka. Ponadto warto wzbogacić dietę o oleje rzepakowy, słonecznikowy, kiełki pszenicy, czarnuszkę, owies, jagody goji i banany.
Nadciśnienie to jedno z głównych schorzeń XXI wieku. Na szczęście dysponujemy wiedzą, która pozwoli je w porę zdiagnozować i skutecznie z nim walczyć.
Zobacz też:
