Dostałeś darowiznę lub odziedziczyłeś spadek? Powinieneś podzielić się z fiskusem. A podatek od takich „upominków” może być bolesny dla naszego portfela. Jego stawki wahają się od 3 do nawet 20 proc. Dobra wiadomość jest taka, że w niektórych sytuacjach możemy uniknąć płacenia.
Kto może nie płacić?
Podziału z fiskusem możemy uniknąć, gdy występuje jakiś stopień pokrewieństwa pomiędzy obdarowanym, a osobą która przekazała majątek. Dla celów podatkowych spadkobierców i obdarowanych podzielono na trzy grupy. I obejmuje najbliższą rodzinę. A w podatkach najbliżsi to: małżonkowie, dzieci (również adoptowane), wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierbowie, zięciowie, synowe i teściowie. Członkowie najbliższej rodziny – za wyjątkiem teściów, zięcia i synowej, którzy nie są wymienieni w odpowiednich przepisach – mogą liczyć na zwolnienie z podatku. To, że jesteśmy zwolnieni z podatku, nie oznacza, że faktu otrzymania majątku nie musimy nigdzie zgłaszać. Wprost przeciwnie! Koniecznie musimy się udać do właściwego urzędu skarbowego (najczęściej chodzi tu o urząd darczyńcy) i wypełnić formularz SD-Z2 – „Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych”. Na formalności mamy pół roku. Brak zgłoszenia jest równoznaczny z brakiem zwolnienia podatkowego.
Dalsza rodzina i obcy
Wysokość podatku zależy od stopnia pokrewieństwa łączącego spadkobiercę ze spadkodawcą i obdarowanego z darczyńcą – im dalsze pokrewieństwo, tym wyższy podatek. Do II grupy podatkowej należy dalsza rodzina. Zaliczamy do niej: dzieci, wnuki i prawnuki rodzeństwa, rodzeństwo rodziców (np. siostra ojca) małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), małżonkowie rodzeństwa małżonka (np. gdy mamy żonę, która ma brata, chodzi wtedy o jego żonę), rodzeństwo małżonka, małżonkowie wnuków i prawnuków oraz dzieci, wnuki, prawnuki, małżonkowie pasierbów i pasierbic. III grupa podatkowa to reszta rodziny i osoby spoza niej. W momencie, gdy odziedziczymy spadek lub otrzymamy darowiznę od członka którejś z grup, powinniśmy złożyć „Zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-3. Mamy na to miesiąc od dnia otrzymania darowizny czy spadku. Należny podatek obliczy za nas urząd skarbowy. Uwzględni on kwotę wolną od podatku i skalę podatkową. Na uregulowanie płatności mamy 14 dni, od dnia w którym dostaniemy decyzję urzędu. Warto zaznaczyć, że jeśli nie zgłosimy darowizny lub spadku i przyznamy się do tego dopiero w czasie kontroli urzędu skarbowego – zapłacimy 20% podatku, niezależnie od grupy podatkowej.
Kwota wolna
Nie trzeba składać zeznania podatkowego wtedy, gdy wartość spadku lub darowizn otrzymanych od jednej osoby nie przekroczyła – w ciągu pięciu lat – kwoty wolnej od podatku (podatek liczy się dopiero od nadwyżki spadku bądź darowizny ponad kwotę wolną). Dla osób należących do I grupy podatkowej wynosi ona 9637 zł. Dla osób należących do II grupy podatkowej to 7276 zł. W przypadku osób należących do III grupy podatkowej – 4902 zł.